مقدمه :
در اكثر آزمايشگاههاي برق از منابع تغذيه براي تغذيه مدارهاي
مختلف الكترونيكي آنالوگ و ديجيتال استفاده مي شود . تنظيم كننده هاي ولتاژ
در اين سيستم ها نقش مهمي را برعهده دارند زيرا مقدار ولتاژ مورد نياز
براي مدارها را بدون افت و خيز و تقريباً صاف فراهم مي كنند .
منابع
تغذيه DC ، ولتاژ AC را ابتدا يكسو و سپس آن را از صافي مي گذرانند و از
طرفي دامنه ولتاژ سينوسي برق شهر نيز كاملاً صاف نبوده و با افت و خيزهايي
در حدود 10 تا 20 درصد باعث تغيير ولتاژ خروجي صافي
مي شود.
از
قطعات مورد استفاده براي رگولاتورهاي ولتاژ مي توان قطعاتي از قبيل ،
ترانسفورماتور ، ترانزيستور ، ديود ، ديودهاي زنر ، تريستور ، يا ترياك و
يا آپ امپ (op Amp) و سلف (L) و خازن (C) و يا مقاومت (R) و يا ICهاي خاص
را نام برد .
* عوامل موثر بر تنظيم ولتاژ :
عوامل مختلفي
وجود دارند كه در تنظيم ولتاژ در يك تنظيم كننده موثرند از جمله اين عوامل
را مي توان ، تغييرات سطح ولتاژ برق ، ريپل خروجي صافيها، تغييرات دما و
نيز تغييرات جريان بار را نام برد .
الف)* تغييرات ولتاژ ورودي :
در
تمامي وسايل الكترونيكي و يا سيستم هاي الكترونيكي و مكانيكي و غيره و در
تمامي شاخه هاي علمي طراحان براي اينكه يك وسيله يا سيستم را با سيستم هاي
مشابه مقايسه كنند معياري را در نظر مي گيرند كه اين معيار در همه جا ثابت
است .
در يك تنظيم كننده معياري به نام تنظيم خط وجود دارد كه ميزان
موفقيت يك تنظيم كننده ولتاژ در كاهش تغييرات ولتاژ ورودي را با اين معيار
مي سنجند و به صورت زير تعريف مي كنيم :
فرمول (1ـ2)
كه در آن ، تغييرات ولتاژ ورودي ، تغييرات ولتاژ خروجي ، ولتاژ خروجي متوسط (DC) مي باشد .
ب)تغييرات ناشي از تغيير دما :
يكي ديگر از عاملهاي تعيين كننده در يك تنظيم كننده ولتاژ خوب تغييرات ناشي از دماست .
معياري
كه تغييرات نسبي ولتاژ را برحسب دما بيان مي كند ضريب دماي تنظيم كننده
نام دارد كه آن را با T.C نشان مي دهيم و بصورت زير تعريف مي شود :
(فرمول 2-2)
T.C = Temperature coefficient
در رابطه فوق ، تغييرات ولتاژ خروجي در اثر تغييرات دماي و مقدار متوسط (DC) ولتاژ خروجي است .